Ağustos 18, 2024 /

24 dk /

#test

Kıssadan hisse: Swift

Yaşayan Yazı, bir yerimden uydurduğum bir terimdir ve ileriki dönemde içeriği zenginleşebilecek ama şu anki haliyle de faydalı olabilecek yazıları belirtir.

Variables

Değişkenler için var, constant için let kullan.

var age = 24
let PI = 3.14159

Temel değerlerin tipler type inference ile otomatik algılanır. Ancak initialize edilmiyorsa type annotation verilmelidir.

let year = 1999
let year: Int = 1999
var name: String
name = "Enes"

Değişkenlerin türlerini öğrenmek için type() kullanılabilir.

let double: Double = 5.22
print(type(of: double))


Double

Data Types

String

var name = "Enes"

Çok satır metinler için üç tırnak kullan. Yeni satıra inmesini engellemek için satır sonuna \ ekle.

var address = """
Y Mahallesi \
X Sokak No:1 Kat:5
Kadıköy/Türkiye
"""

Dinamik string’ler için string interpolation kullan.

// example 1:
var score = 85
var str = "Your score was \(score)"
// example 2:
var greeting  = "Hi, \(user ?? "Anonymous")"

String’in boş olup olmadığını kontrol etmek için .isEmpty() kullan.

Integer

var age = 24
var population = 8_000_000

Float and Double

let justOverOneMillion = 1_000_000.000_000_1
let PI: Float = 3.14159

Varsayılan noktalı değer tipi Double’dır. Float oluşturmak için tip tanımlamalıyız.
Int bir değerle toplarken otomatik tür dönüşümü yapılmaz. Bunu yerine Double() kullanılabilir.

let num1 = 1.2
let num2 = 5
print(num1 + Double(num2))

6.2

Yuvarlamak için .rounded() kullanılabilir.

let x = 3.14
print(x.rounded())
print(x.rounded(.down))
print(x.rounded(.up))


3.0
3.0
4.0

Boolean

var isSuccess = true

Collections

Array

var emptyArray = [Int]()
var emptyArray2: [Int] = []
var emptyArray3: Array<Float> = Array()
var emptyArray4 = Array<Int>()
let beatles = ["John Lennon", "Paul McCartney", "George Harrison", "Ringo Starr"]
let numbers: [Int] = [1, 10, 5, 7]

Array annotation’ları [String] ve [Boolean] gibi tanımlanabilir.
Değer okunurken köşeli parantez kullanımı uygulanır ve yoksa hata verir.

let beatles = ["John Lennon", "Paul McCartney", "George Harrison", "Ringo Starr"]
beatles[1]
beatles[12] // crash verir

Sona değer eklemek için append metodu kullanılır. Birden fazla değer eklemek için contentsOf parametresi kullanılır. Belirli indekse eleman eklemek istersek insert metodu kullanılır.

var students = ["Ben", "Ivy", "Jordell"]
students.append("Maxime")
students.append(contentsOf: ["Shakia", "William"])
students.insert("Liam", at: 3)
print(students)


["Ben", "Ivy", "Jordell", "Liam", "Maxime", "Shakia", "William"]

Eleman silmek için remove ve removeLast kullanılır.

var students = ["Ben", "Ivy", "Jordell", "Liam", "Maxime", "Shakia"]
students.remove(at: 0)
students.removeLast()
print(students)


["Ivy", "Jordell", "Liam", "Maxime", "Shakia"]

Array’in slice etmek için range operatör kullanılabilir.

let names = ["Piper", "Alex", "Suzanne", "Gloria"]
print(names[1...3])
print(names[2...])


["Alex", "Suzanne", "Gloria"]
["Suzanne", "Gloria"]

İki array’i birleştirmek için artı operatörü kullanılabilir. Bu operator overloading olarak geçer.

let firstHalf = ["John", "Paul"]
let secondHalf = ["George", "Ringo"]
let beatles = firstHalf + secondHalf

Set

var emptySet1 = Set<String>()
var emptySet2: Set<String> = Set()
let colors = Set(["red", "green", "blue", "red", "blue"])
print(colors)


["red", "green", "blue"]

Unordered’dır ve öğeler benzersizdir. Bu sayede arama işlemleri çok hızlı gerçekleşir.
Tanımlamak için Set() fonksiyonu kullanılır.

Tuple

let name = (first: "Taylor", last: "Swift")

Birkaç değeri tek değerde saklamanıza izin verir.
Boyutu sabittir yani öğe eklenemez ve çıkarılamaz. Ancak değerler değiştirilebilir.
Dictionary’den farklı olarak bir değerin var olduğu garantidir ve boyutu büyüyemez.
Erişmek için index ve key kullanılır.

print(name.0)
print(name.first)

Dictionary

var emptyDict1 = [String: String]()
var emptyDict2: [String: String] = [:]
var emptyDict3 = Dictionary<String, Int>()
let person = [
  "name": "Enes Başpınar",
  "aeg": 24
]
var responseMessages = [
  200: "OK",
  403: "Access forbidden",
  404: "File not found",
  500: "Internal server error"
]

Değer okunurken key yoksa nil yerine varsayılan değer döndürülebilir.

favoriteIceCream["Charlotte", default: "Unknown"]

Enum(eration)

enum Result {
  case success
  case failure
}

İlişkili değerleri bir arada tutar.
Değer olarak kullanırken tip tanımlanmışsa enum ismini kullanmaya gerek yoktur.

var result: Result = Result.success;
var result2: Result = .success;

Enum değerlerine raw index ile de erişebiliriz.

enum Planet: Int {
  case mercury = 1
  case venus
  case earth
  case mars
}

let earth = Planet(rawValue: 3)

Enum değerleri ilişkili değerleri de depolayabilir.

enum Activity {
  case bored
  case running(destination: String)
  case talking(topic: String)
  case singing(volume: Int)
}

let talking = Activity.talking(topic: "football")

Enum değerlerini karşılaştırılabilir hale getirmek için Comparable protokolü kullanılabilir.

enum Sizes: Comparable {
  case small
  case medium
  case large
}

print(Sizes.small < Sizes.large)

Conditions

String’lerde alfabetik sıra olduğu için büyüktür küçüktür kullanılabilir. Örneğin "Taylor" <= "Swift".

If else

let firstCard = 11
let secondCard = 10

if firstCard + secondCard == 2 {
  print("Aces – lucky!")
} else if firstCard + secondCard == 21 {
  print("Blackjack!")
} else {
  print("Regular cards")
}

Ternary operator

print(isLoggedIn ? "Welcome." : "Please login.")

Switch

switch weather {
case "rain":
  print("Bring an umbrella")
case "snow":
  print("Wrap up warm")
case "sunny":
  print("Wear sunscreen")
  fallthrough
default:
  print("Enjoy your day!")
}

Eğer altındaki case’e devam etmesi için fallthrough kullanılabilir.
Belirli değer aralığında mı diye kontrol etmek için range operatör kullanılabilir. 1..<5 ve 1...5 arasındaki fark son değerin dahil edilip edilmediğidir.

let score = 85

switch score {
case 0..<50:
  print("You failed badly.")
case 50..<85:
  print("You did OK.")
default:
  print("You did great!")
}

Loops

For

// example 1:
for number in 1...5 {
  print("Number is \(number)")
}
// example 2:
let names = ["Sterling", "Cyril", "Lana", "Ray", "Pam"]
for _ in names {
    print("[CENSORED] is a secret agent!")
}

Array iterate etmek için in opeatörü kullanılabilir.

let albums = ["Red", "1989", "Reputation"]

for album in albums {
  print("\(album) is on Apple Music")
}

While

var number = 1

while number <= 4 {
  print(number)
  number += 1
}

Repeat (aka Do-While)

var number = 1

repeat {
  print(number)
  number += 1
} while number < 1

Functions

func square(number: Int) -> Int {
  return number * number
}

let result = square(number: 8)

Fonksiyon tek bir ifade içeriyorsa return atlanabilir.

func isUppercase(string: String) -> Bool {
  string == string.uppercased()
}

func greet(name: String) -> String {
  name == "Taylor Swift" ? "Oh wow!" : "Hello, \(name)"
}

Birden çok değer döndürmek istiyorsak tuple kullanabiliriz.

func getUser() -> (firstName: String, lastName: String) {
  return (firstName: "Taylor", lastName: "Swift")
  // ya da return ("Taylor", "Swift")
}
let (firstName, lastName) = getUser()
print("Name: \(firstName) \(lastName)")


Name: Taylor Swift

Parametrelere fonksiyon çalıştırırken kullanmak üzere label atayabiliriz.

func sayHello(to name: String) {
  print("Hello, \(name)!")
}

sayHello(to: "Taylor")


Hello, Taylor!

Parametre label’ını es geçmek için _ kullanılabilir.

func greet(_ person: String, nicely: Bool = true) {
  if nicely == true {
      print("Hello, \(person)!")
  } else {
      print("Oh no, it's \(person) again...")
  }
}

greet("Taylor")
greet("Taylor", nicely: false)


Hello, Taylor!
Oh no, it's Taylor again...

Variadic fonksiyon parametresi tanımlamak için tipinin sonuna ... eklenir. Parametre gönderilmezse değeri [] olur.

func square(_ numbers: Int...) {
  for number in numbers {
    print("\(number) squared is \(number * number)")
  }
}

square(1, 2, 3, 4, 5)


1 squared is 1
2 squared is 4
3 squared is 9
4 squared is 16
5 squared is 25

Fonksiyon çalışırken hata fırlatmak için throws keyword kullanılabilir.

enum LoginErrors: Error {
  case badUsername
  case badPassword
}

func login(username: String, password: String) throws -> Bool {
  if username.isEmpty { throw LoginErrors.badUsername }
  if password.isEmpty { throw LoginErrors.badPassword }
  return true
}

Fonksiyon parametreleri constant’tır. Parametre değiştiğinde orjinalinin de değişmesini istersek inout anahtar kelimesi kullanabiliriz.

func doubleInPlace(number: inout Int) {
  return number *= 2
}
var myNum = 10
doubleInPlace(number: &myNum)
print(myNum)

Closure

{ (parameters) -> returnType in
   // statements
}

İsmi olmayan özel bir fonksiyon türüdür.
Değişkene atanabilir.

var greet = {
  print("Hello, World!")
}

greet()

Parametre alabilir. Fonksiyondan farklı olarak çağırırken parametre adını vermek gerekmez.

let greetUser = { (name: String)  in
  print("Hey there, \(name).")
}

greetUser("Delilah")

Değer döndürebilir.

// usage 1:
var findSquare = { (num: Int) -> (Int) in
  var square = num * num
  return square
}

// usage 2:
var findSquare = { (num: Int) -> Int in num * num }

// usage 3:
var findSquare: (Int) -> Int = { num in num * num }

// usage 4:
var findSquare: (Int) -> Int = { $0 * $0 }

var result = findSquare(3)

Başka fonksiyona parametre olarak iletilebilir.

func grabLunch(search: () -> ()) {
  search()
}

grabLunch(search: {
  print("Alfredo's Pizza: 2 miles away")
})

Fonksiyonun son parametresi closure ise trailing closure dediğimiz özel sözdizimi kullanabilir.

func grabLunch(message: String = "", search: () -> ()) {
  if (message != "") {
    print(message)
  }
  search()
}

grabLunch(message:"Let's go out for lunch")  {
  print("Alfredo's Pizza: 2 miles away")
}

grabLunch {
  print("Alfredo's Pizza: 2 miles away")
}


Let's go out for lunch
Alfredo's Pizza: 2 miles away

Referans tiplidir.
Tanımlandığı bağlamda bulunan değişkenlerin referanslarını saklar.

func travel() -> (String) -> Void {
  var counter = 1

  return {
    print("\(counter). I'm going to \($0)")
    counter += 1
  }
}

let makeTravel = travel()
makeTravel("London")
makeTravel("London")
makeTravel("London")


1. I'm going to London
2. I'm going to London
3. I'm going to London

Error handling

Hata fırlatabilecek bir kod çalıştıracaksak do bloğu içinde kullanmalıyız. Hata fırlatabilecek fonksiyonun başına try konur. Hata fırlattığında catch’e düşer.

enum PasswordError: Error {
  case obvious
}

func checkPassword(_ password: String) throws -> Bool {
  if password == "password" {
    throw PasswordError.obvious
  }
  return true
}

do {
  try checkPassword("password")
  print("That password is good!")
} catch {
  print("You can't use that password.")
}

Başarısız olduğunda nil dönmesini isterseniz try? kullanabilirsiniz.

if let result = try? checkPassword("password") {
  print("Result was \(result)")
} else {
  print("D'oh.")
}

Struct

Özel değişken tipi oluşturmanın en yaygın yoludur.

struct Sport {
    var name: String
}

var tennis = Sport(name: "Tennis")
print(tennis.name)
tennis.name = "Lawn tennis"
print(tennis.name)


Tennis
Lawn tennis

Initializer

Varsayılan olarak memberwise initializer ile gelir. Manuel işlemek için init() kullanabiliriz.
self mevcut instance’a işaret eder. init haricinde kullanmamalıyız.

// usage 1: memberwise
struct Employee {
    var name: String
    var yearsActive = 0
}

let roslin = Employee(name: "Laura Roslin")
let adama = Employee(name: "William Adama", yearsActive: 45)

// usage 2:
struct Employee {
    var name: String
    var yearsActive = 0
    init() {
        self.name = "Anonymous"
        print("Creating an anonymous employee…")
    }
}

var roslin = Employee()
roslin.name = "Laura Roslin"

// usage 3:
struct Employee {
    var name: String
    var yearsActive = 0
    init(name: String) {
        self.name = name
    }
}

var roslin = Employee(name: "Laura Roslin")


Creating a new user!

Property

Eğer bir property’nin ilk erişildiğinde hesaplanmasını istiyorsak lazy anahtar kelimesini kullanabiliriz. Hesaplama maliyeti nesne oluşturulurken atlanmış olur. Sonraki her çağrılışta hesaplanan sonucu bellekten döndürür.

struct FamilyTree {
  init() {
    print("Creating family tree!")
  }
}

struct Person {
  var name: String
  lazy var familyTree = FamilyTree()

  init(name: String) {
    self.name = name
  }
}

let ed = Person(name: "Ed")
let edFamilyTree = ed.familyTree


Creating family tree!

Computed property

Başka bir property değerine göre hesaplanan property’lerdir. Ağır hesaplamalar için metod kullanmak daha iyidir.

struct Sport {
  var name: String
  var isOlympicSport: Bool
  var olympicStatus: String {
    return  isOlympicSport ? "\(name) is an Olympic sport" : "\(name) is not an Olympic sport"
  }

  func play() {
    // ...
  }
}

let chessBoxing = Sport(name: "Chessboxing", isOlympicSport: false)
print(chessBoxing.olympicStatus)

Static property

struct Student {
  static var classSize = 0
  var name: String

  init(name: String) {
    self.name = name
    Student.classSize += 1
  }
}

let ed = Student(name: "Ed")
let taylor = Student(name: "Taylor")
print(Student.classSize)

Property observe

Değeri değiştiğinde ve değişmeden önce bir işlem gerçekleştirmek için didSet ve willSet kullanılır.

struct Progress {
  var task: String
  var amount: Int {
    didSet {
      print("\(task) is now \(amount)% complete")
    }
  }
}

var progress = Progress(task: "Loading data", amount: 0)
progress.amount = 30
progress.amount = 80
progress.amount = 100


Loading data is now 30% complete
Loading data is now 80% complete
Loading data is now 100% complete

Mutating

Varsayılan olarak metotların içinde property değiştirilemez yani constant struct’tır. Buna izin vermek için mutating anahtar kelimesi kullanılır.

struct Person {
  var name: String
  mutating func makeAnonymous() {
    name = "Anonymous"
  }
}

var person = Person(name: "Ed")
person.makeAnonymous()

Access control

public ve private property ve metodlara nereden erişilebileceğini tanımlar.

struct Person {
  private var id: String

  init(id: String) {
    self.id = id
  }

  func identify() -> String {
    return "My social security number is \(id)"
  }
}

Class

class Dog {
  var name: String
  var breed: String

  init(name: String, breed: String) {
    self.name = name
    self.breed = breed
  }
}

let poppy = Dog(name: "Poppy", breed: "Poodle")

Referans tiplidirler yani instance’ların referansı aynıdır.
Inheritance yapmak için ilgili sınıf annotation ile belirtilebilir.

class Dog {
  var name: String
  var breed: String

  init(name: String, breed: String) {
    self.name = name
    self.breed = breed
  }
}

class Poodle: Dog {
  init(name: String) {
    super.init(name: name, breed: "Poodle")
  }
}

Inherit edilmemesini istediğimiz fonksiyonları final ile tanımlayabiliriz. Kritik bir şey yapıyorsanız override edilmemesi için bunu uygulayabilirsiniz.
Metodu override etmek için override anahtar kelimesi kullanılır.

class Dog {
  func makeNoise() {
    print("Woof!")
  }
}

class Poodle: Dog {
  override func makeNoise() {
    print("Yip!")
  }
}

let poppy = Poodle()
poppy.makeNoise()


Yip!

Nesne yok edildiğinde bir işlem yapmak için deinitializer tanımlanabilir.

class Person {
  var name = "John Doe"

  init() {
    print("\(name) is alive!")
  }

  deinit {
    print("\(name) is no more!")
  }

  func printGreeting() {
    print("Hello, I'm \(name)")
  }
}

for _ in 1...3 {
  let person = Person()
  person.printGreeting()
}


John Doe is alive!
Hello, I'm John Doe
John Doe is no more!
John Doe is alive!
Hello, I'm John Doe
John Doe is no more!
John Doe is alive!
Hello, I'm John Doe
John Doe is no more!

Sınıf sabit olarak oluşturulduğunda bile bir sınıf üzerindeki property’ler değiştirebilir. Dolayısıyla mutating anahtar kelimesine ihtiyacı yok.
Bir property’nin immutable olması için let ile constant olarak tanımlanabilir.

Protocol

Bir şeyin hangi property ve metodlara sahip olması gerektiğini tanımlar. Java interface’lerine çok benzerdir.

protocol Purchaseable {
  var name: String { get set }
}

struct Book: Purchaseable {
  var name: String
  var author: String
}

struct Movie: Purchaseable {
  var name: String
  var actors: [String]
}

struct Car: Purchaseable {
  var name: String
  var manufacturer: String
}

func buy(_ item: Purchaseable) {
  print("I'm buying \(item.name)")
}

Protocol’lerde inheritance destekler.

// bad usage:
protocol Computer {
  var price: Double { get set }
  var weight: Int { get set }
  var cpu: String { get set }
  var memory: Int { get set }
  var storage: Int { get set }
}

protocol Laptop {
  var price: Double { get set }
  var weight: Int { get set }
  var cpu: String { get set }
  var memory: Int { get set }
  var storage: Int { get set }
  var screenSize: Int { get set }
}

// good usage:
protocol Product {
  var price: Double { get set }
  var weight: Int { get set }
}

protocol Computer: Product {
  var cpu: String { get set }
  var memory: Int { get set }
  var storage: Int { get set }
}

protocol Laptop: Computer {
  var screenSize: Int { get set }
}

Extension

Orjinalini bozmadan mevcuttaki tiplere ekstra metodlar eklemenize izin verir.

extension Int {
  var isEven: Bool {
    return self % 2 == 0
  }

  func squared() -> Int {
    return self * self
  }
}

let number = 8
print(number.squared())
print(number.isEven)

Protokoldeki metodlara varsayılan implementasyon vermek için protocol extension kullanılabilir. Protocol inherit eden her yeri etkiler.

extension Collection {
  func summarize() {
    print("There are \(count) of us:")

    for name in self {
      print(name)
    }
  }
}

let pythons = ["Eric", "Graham", "John", "Michael", "Terry", "Terry"]
let beatles = Set(["John", "Paul", "George", "Ringo"])

pythons.summarize()
beatles.summarize()

Optionals

Bir değerin olmayabileceğini (nil) belirtir.

var age: Int? = nil
age = 38

Optional değerler direk kullanılmaz ve unwrapping yapmak gerekir. if let ve guard let ile yapılabilir:

func getUsername() -> String? { "Taylor" }

if let username = getUsername() {
  print("Username is \(username)")
} else {
  print("No username")
}

func greet(_ name: String?) {
  guard let unwrapped = name else {
    print("You didn't provide a name!")
    return
  }

  print("Hello, \(unwrapped)!")
}

Bazen bir değerin nil olmadığından eminsinizdir. Bu durumda force unwrapping kullanılabilir. ! aynı zamanda crash operator olara isimlendirilir.

// usage 1:
enum Direction: CaseIterable {
  case north, south, east, west
}

let randomDirection = Direction.allCases.randomElement()!

// usage 2:
enum Direction: CaseIterable {
  case north, south, east, west

  static func random() -> Direction {
    Direction.allCases.randomElement()!
  }
}

let randomDirection = Direction.allCases.randomElement()!

Bir değerin sadece tanımlarken nil olduğunu ancak kullanırken her zaman dolu olacağını biliyorsak direk unwrapped optional olarak tanımlayabiliriz.

let age: Int! = nil

Değer nil olduğunda varsayılan belirtmek için nil coalescing kullanılır. Birden fazla zincirlenebilir.

func username(for id: Int) -> String? {
  return id == 1 ? "Taylor Swift" : nil
}

let user = username(for: 15) ?? "Anonymous"

Nil olabilecek bir nesneden değer okuyacaksak crash almamak için optional chaining kullanılabilir.

let names = ["Vincent": "van Gogh", "Pablo": "Picasso", "Claude": "Monet"]
let surnameLetter = names["Vincent"]?.first?.uppercased()

Initializer’da nesne oluşturma enasında problem yaşadığınızda nil dönmek isterseniz init? kullanabilirsiniz.

struct Employee {
  var username: String
  var password: String

  init?(username: String, password: String) {
    guard password.count >= 8 else { return nil }
    guard password.lowercased() != "password" else { return nil }

    self.username = username
    self.password = password
  }
}